آشنایی با گلیم دارستان-سیرجان

مجموعه: فرش و گلیم

روستای دارستان در جنوب شرقی بخش گلستان ( ملک آباد ) شهرستان سیرجان استان کرمان قرار دارد این روستا در طول جغرافیایی 54 درجه و 59 دقیقه تا 56 درجه و 28 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 28 درجه و 39 دقیقه تا 30 درجه شمالی قرار دارد.که یکی از صنایع دستی این روستا گلیم میباشد.

شیریکی پیچ،سوزنی، گلیم پیچ ، اینها اصطلاحاتی اند که راجب گلیم دارستان سیرجان به کار برده می شود گلیم پیچ یا شیریكی و پیچ كه بیشتر مردم سیرجان یا بافندگان آن را با این دو اصطلاح صدا می زنند كه در تعریفی خود آنها دارند می گویند: مشترك بافتن یك گلیم یا اصطلاحاً چند نفر یك گلیم را ببافند شیریكی پیچ گویند ولی تعریف درست و فنی تر آن تاباندن خاصه رنگی به دور نخ (چه) است ویژگی بارزشیریكی و پیچ بر خلاف سایر گلیمهای كه در ایران بافته می شود.

این است كه پود در سایر گلیم ها باعث شكل گیری محصول می شود در این گلیم پود نقشی در بافت ندارد و تارها را به یكدیگر متصل و باعث استحكام تارها با خاصه یا همان چه می شود و این می شود كه پود در این چه و خاصه گیر كرده و قابل رویت نیست ، و این ویژگی بارز آن است ویژگی دوم و برجسته این گلیم این است كه همانند قالی با گره بافته می شود و اصطلاحاً 2 گره بافته و بر خلاف سایر گلیم ها كه با یك گره بافته می شوند خود را كاملاً از رقیبان خود جدا كرده است.

گره زدن در شیریكی پیچ 2 نوع است:: 1ـ گره متن: كه به كمك آن رنخ رنگی از روی دو تار می گذرد و به پشت بر گردانده می شود و از زیر ریشه اصلی عبور و ایجاد گره می كند 2ـ گره آبروزی: در این گره پودر رنگی دوبار روی دو تار قرار می گیرد دو خط پهن تری ایجاد می كند. پس از اتمام عملیات گره زنی در هر ردیف پودگذاری انجام و بین پود و گره ها درگیری ایجاد می شود كه این عمل به وسیله شانه انجام می شود شیریكی و پیچ در طرحهای مختلف بافته می شود ولی نوع اصیل طرح راه راه یا اصطلاحاً خطی گویند كه در قدیم رسم بوده كه هر كجا چادر عشایری بر پا بوده است این گلیم برای پهن كردن روی بار و یا طرح راه راه بافته می شود و اگر اهل آن خانواده دختری دم بخت داشتند آن را به دختر می دادند. و اخیراً این گلیم بافت رواج یافته است.

در طرحها و نقشه های مختلف كه عمدتاً از نقشه های اصیل افشاری الهام گرفته است و بافته می شود. ذهنی باف بودن این گلیم از ویژگی های بسیار بارز این گلیم می باشد كه در اكثر اوقات بافنده رنگ ها و طرحها را خود طراحی كرده و می بافد این گلیم در سایزهای مختلف بافته می شود كه بزرگترین سایزی كه تا به حال بفته شده است 48 متری (8×6) بافته شده. بازی رنگ ها در گلیم شیریكی پیچ و نیز آن را ایلیاتی و عشایری تر كرده به صورتی كه در سالهای اخیر فروش بسیار مطلوبی را به دست آورده است و تقاضای بسیار بالایی دارد. شیریكی پیچ را در آلمان قلب فرش اروپا با نام گلیم آهنین می شناسند به خاطر استحكام و دوام كه دارد آن را آهنین گویند.

منبع:negahmedia.ir